0
The cast of To pio grigoro bouzouki - 1973 includes: Liza Alexiou Margarita Athanasiou Makis Demiris Manos Destounis Soula Galati Tasos Giannopoulos as Pashalis Giorgos Giorgenas Konstadinos Hristakis Vassilis Katsoulis Nikos Kikilias Fofo Louka Marika Nezer Panagiotis Nikolakopoulos Jenny Paximadaki Dimitris Simiriotis Lakis Skoutaris Panagiotis Traikos Giannis Trakadas Stelios Tsolakakis Giorgos Tzifos Giorgos Velentzas Alekos Zartaloudis
Wiki User
∙ 10y ago
Wiki User
∙ 10y agoThe cast of Logro diyes - 1973 includes: Panchito Paquito Diaz Rosanna Ortiz Ramon Zamora
Add your answer:
Earn +20 pts
How do you count from 1 to 10 in the Philippines?
Isa, dalawa, tatlo, apat, lima, anim, pito, walo, siyamand sampu is the way to count from one to 10 in Tagalog, one of the languages of the Philippines. They tend to be used for counting while Spanish equivalents -- uno, dos, tres, kwatro, sinko, sais, syete, otso, nuwebe, diyes -- surface for telling time. The pronunciation will be "ee-SA," "da-la-WA," "tat-LO," "A-pat," "lee-MA," "A-neem," "pea-TO," "wa-LO," "sham" and "sam-PO" in Tagalog.
What movie and television projects has Panchito been in?
Panchito has: Performed in "Reyna bandida" in 1953. Performed in "Inspirasiyon" in 1953. Performed in "Aristokrata" in 1954. Performed in "Anak sa panalangin" in 1954. Played Alferez Bruno Montejo de Polevieja in "Nagkita si Kerubin at si Tulisang Pugot" in 1954. Performed in "Menor de edad" in 1954. Performed in "Anak ng espada" in 1954. Played Don Manolo Navarro in "MN" in 1954. Performed in "Lupang kayumanggi" in 1955. Performed in "Balisong" in 1955. Performed in "Waldas" in 1955. Performed in "Sa dulo ng landas" in 1955. Performed in "Mariposa" in 1955. Performed in "Contravida" in 1955. Performed in "Despatsadora" in 1955. Played Berong in "Boksingera" in 1956. Performed in "Colegiala" in 1957. Performed in "Diyosa" in 1957. Performed in "Bituing marikit" in 1957. Performed in "Silveria" in 1958. Played Mr. Alba in "Tawag ng tanghalan" in 1958. Performed in "Pulot gata" in 1958. Played Bosyo in "Kalabog en Bosyo" in 1959. Performed in "Tatak" in 1959. Performed in "Isinumpa" in 1959. Performed in "Pakiusap" in 1959. Played (segment "Moro Story") in "7 Amores" in 1960. Performed in "Ang magkakapitbahay" in 1960. Performed in "Dobol trobol" in 1960. Performed in "Lawiswis kawayan" in 1960. Performed in "Beatnik" in 1960. Played Panchito in "Kandidatong pulpol" in 1961. Played Andoy in "Operetang sampay-bakod" in 1961. Played Panchito in "Hani-hanimun" in 1961. Performed in "Susanang daldal" in 1962. Played Panchito in "The Big Broadcast" in 1962. Performed in "Tanzan the Mighty" in 1962. Performed in "Barilan sa baboy-kural" in 1962. Played Panchito Montes in "Lab na lab kita" in 1962. Played Lucio in "Si Lucio at si Miguel" in 1962. Played Gurami in "Tansan vs. Tarsan" in 1963. Performed in "Si Adiang Waray" in 1963. Performed in "King and Queen for a Day" in 1963. Performed in "Mga manugang ni Drakula" in 1963. Performed in "Buhay artista" in 1964. Performed in "Utos ni Tale hinde mababale" in 1964. Played Conde de Alba in "Maskarados" in 1964. Performed in "Hi-sosayti" in 1964. Performed in "Dolpinger" in 1965. Performed in "Scarface at Al Capone: Espiya sa ginto" in 1965. Performed in "Mga bagong salta (sa Maynila)" in 1966. Performed in "Mariang kondesa" in 1966. Performed in "Pepe en Pilar" in 1966. Performed in "Doble solo" in 1966. Performed in "Buhay marino" in 1967. Performed in "Shake-a-Boom" in 1967. Performed in "Together Again" in 1967. Performed in "Bertang palengke" in 1967. Performed in "Da Best in da West" in 1967. Performed in "Buhay artista" in 1967. Performed in "Kung ano ang puno siya ang bunga" in 1967. Performed in "Sitsiritsit alibangbang" in 1967. Performed in "Buy One Take One" in 1968. Performed in "Kaming taga-ilog" in 1968. Performed in "Dakilang tanga" in 1968. Performed in "Kaming taga bundok" in 1968. Performed in "Good morning titser" in 1968. Performed in "O kaka, o kaka" in 1968. Performed in "Tiririt ng maya, tiririt ng ibon" in 1968. Performed in "Tanging ikaw" in 1968. Performed in "Buhay bombero" in 1968. Performed in "Kangkarot" in 1969. Performed in "Facifica Falayfay" in 1969. Performed in "Boyoyoy" in 1970. Performed in "Hipipotamus" in 1970. Performed in "Rodolfo Valentino" in 1970. Performed in "Si ponso, si elena at si boy" in 1970. Performed in "Tulak ng bibig, kabig ng dibdib" in 1970. Performed in "El pinoy matador" in 1970. Performed in "Family Planning" in 1971. Performed in "Karioka etchos de America" in 1971. Performed in "Pagdating sa dulo" in 1971. Performed in "Kung anong puno siyang bunga" in 1971. Performed in "Batuta ni Drakula" in 1971. Performed in "Encuentro ng mga hari" in 1971. Performed in "Funny Jack and Jill" in 1971. Performed in "Nardong Putik" in 1972. Performed in "Si Romeo at si Julieta" in 1972. Played Prinsipe Alfonso in "Ibong Adarna" in 1972. Performed in "Love Pinoy Style" in 1972. Performed in "Buhay maynila" in 1972. Played Tacio in "Ang mahiwagang daigdig ni Pedro Penduko" in 1973. Performed in "Ang hiwaga ng ibong adarna" in 1973. Performed in "Cyrano at Roxanne" in 1973. Performed in "Ato ti Bondying" in 1973. Played Fonso in "Captain Barbell" in 1973. Performed in "Los compadres" in 1973. Performed in "Drakula Goes to R.P." in 1973. Performed in "Logro diyes" in 1973. Performed in "Shadow of the Dragon" in 1973. Performed in "Fefita Fofonggay viuda de Falayfay" in 1973. Played Joaquin in "My Funny Valentine" in 1974. Performed in "Enkantadang payong" in 1974. Performed in "Bagsik at kamandag ni Pedro Penduko" in 1974. Performed in "Tok-Tok - Palatok" in 1974. Performed in "Bornebol" in 1974. Performed in "Kambal tuko" in 1974. Performed in "The Game of Death" in 1974. Performed in "Concentration Camp. No. 5" in 1975. Performed in "T.L. ako sa iyo" in 1975. Performed in "Ang Anting-Anting ni Ompong" in 1975. Performed in "John and Marsha sa Amerika" in 1975. Performed in "Ang inyong linkod -- matutina" in 1975. Performed in "Jack and Jill and John" in 1975. Performed in "Langit Ko ... ang pag-ibig mo" in 1975. Performed in "Miss Aruba Went to Town" in 1975. Played (as Panchito) in "Meron akang nakita" in 1975. Played Kardo in "Sa Kisame Street" in 1976. Performed in "Walang bakas na naiiwan" in 1977. Performed in "Habang pinipigil, lalong nanggigigil" in 1977. Performed in "Silang mga mukhang pera" in 1977. Performed in "Sari-saring ibong kulasisi" in 1978. Played Gorio in "Butsoy" in 1978. Performed in "Mokong" in 1978. Performed in "Kaming patok na patok" in 1978. Performed in "Kuwatog" in 1979. Performed in "Ang agimat ni Pepe" in 1979. Played Jess in "Max en Jess" in 1979. Performed in "Dancing Master" in 1979. Performed in "Voltes V" in 1979. Performed in "Bugoy" in 1979. Performed in "Isa, Dalawa, Tatlo, Ang tatay kong kalbo" in 1979. Performed in "Buhay artista ngayon" in 1979. Performed in "Superhand" in 1980. Performed in "Juan Tamad Jr." in 1980. Performed in "Tembong" in 1980. Performed in "Darna at Ding" in 1980. Performed in "Batang North Harbor" in 1980. Performed in "Limbas at labuyo" in 1980. Performed in "Enteng-Anting" in 1980. Performed in "Ang bobo kong genie" in 1980. Performed in "Lasing Master" in 1980. Performed in "Nognog" in 1980. Performed in "Tacio" in 1981. Performed in "Stariray" in 1981. Performed in "Boni and Clyde" in 1981. Performed in "Hepe Goes to War" in 1981. Performed in "The Best in the West" in 1981. Performed in "Brusko" in 1981. Performed in "Iskrokotoy" in 1981. Performed in "Atraso" in 1981. Performed in "Tikboy and Pamboy" in 1981. Performed in "Ambrocio Defontorum" in 1981. Performed in "Dancing Master 2: Macao Connection" in 1982. Performed in "Johnny Tanggo" in 1982. Performed in "Good Morning, Professor" in 1982. Played Teban in "My Juan and Only" in 1982. Played Ninong in "Cross My Heart" in 1982. Performed in "Tatlo silang tatay ko" in 1982. Performed in "Manedyer... si kumander" in 1982. Performed in "Stepanio" in 1982. Performed in "My Heart Belongs to Daddy" in 1982. Played Manoy in "Nang umibig ang mga gurang" in 1982. Performed in "Teng Teng de sarapen" in 1983. Played Pocholo in "Always in My Heart" in 1983. Performed in "Johnny Tanggo Rides Again" in 1983. Played Alfonso in "Atsay Killer" in 1983. Performed in "Mga alagad ng kuwadradong mesa" in 1983. Performed in "Sikreto Ini" in 1984. Performed in "Nang maghalo ang balat sa tinalupan" in 1984. Performed in "Rambo Tanggo Part III" in 1984. Performed in "Charot" in 1984. Played Inkong Gaspar in "Da Best in da West" in 1984. Performed in "The Best of John en Marsha sa Pelikula, Part II" in 1984. Performed in "Goodah" in 1984. Performed in "Nagalit ang patay sa haba ng lamay" in 1985. Performed in "The Crazy Professor" in 1985. Performed in "Goat Buster" in 1985. Performed in "Momooo" in 1985. Played Nanding in "Isang platitong mani" in 1985. Performed in "Swak" in 1985. Performed in "Praybet depektib akademi" in 1986. Performed in "Rocky Four-ma" in 1986. Performed in "Okleng Tokleng" in 1986. Played Mr. Dimagiba in "No Return No Exchange" in 1986. Performed in "Johnny Rocky Tanggo Part IV" in 1986. Performed in "No Blood No Surrender" in 1986. Played Bosyo in "Kalabog en Bosyo Strike Again" in 1986. Performed in "Balimbing" in 1986. Played Ponso in "Isang kumot tatlong unan" in 1986. Performed in "Bata-batuta" in 1987. Performed in "Mr. Bugoy Goes to Congress" in 1987. Performed in "Ang nusog at 3 itlog" in 1987. Performed in "Binibining Tsuper-Man" in 1987. Performed in "Puto" in 1987. Performed in "Mga anak ni Facifica Falayfay" in 1987. Performed in "Bobo Cop" in 1988. Played Turo in "Haw haw de karabaw" in 1988. Performed in "Enteng the Dragon" in 1988. Performed in "Bakit kinagat ni Adan ang mansanas ni Eba" in 1988. Played Tio Paeng in "Sheman: Mistress of the Universe" in 1988. Performed in "Gawa na ang bala para sa akin" in 1989. Performed in "Starzan II" in 1989. Performed in "Bagwis" in 1989. Performed in "Starzan: Shouting Star of the Jungle" in 1989. Played Lolo Ponso in "Si Malakas at si Maganda" in 1989. Performed in "Balbakwa" in 1989. Performed in "Bote, dyaryo, garapa" in 1989. Performed in "My Darling Domestik" in 1989. Performed in "Barbi: Maid in the Philippines" in 1989. Played Hen. Alfonso Juancho Eduardo Gutierez in "Long Ranger and Tonton: Shooting Stars of the West" in 1989. Played Nato in "May pulis, may pulis sa ilalim ng tulay" in 1989. Played Nato in "Espadang patpat" in 1990. Played Pabling in "Hotdog" in 1990. Played Temyong in "Og Must Be Crazy" in 1990. Performed in "Crocodile Jones: The Son of Indiana Dundee" in 1990. Played Sarhento de Mesa in "Small Medium Large (Fits All Sizes)" in 1990. Performed in "Ganda babae, ganda lalake" in 1990. Performed in "Starzan III" in 1990. Played Ka Limot in "Twist: Ako si ikaw, ikaw si ako" in 1990. Performed in "Goosebuster" in 1991. Performed in "Rocky Plus V" in 1991. Performed in "Robin Good (Sugod ng sugod)" in 1991. Performed in "Ali in Wonderland" in 1992. Performed in "Boy Anghel: Utak pulburon" in 1992. Played Pancho in "Home Sic Home" in 1995.
What movie and television projects has Paquito Busto been in?
Paquito Busto has: Performed in "Ya tiene comisario el pueblo" in 1936. Performed in "Por buen camino" in 1936. Performed in "Villa Discordia" in 1938. Performed in "Doce mujeres" in 1939. Performed in "Mi suegra es una fiera" in 1939. Performed in "Los apuros de Claudina" in 1940.
The story of rogelio sicat- impeng negro pls help me?
"BAKA makikipag-away ka na naman, Impen."Tinig iyon ng kanyang ina. Nangangaral na naman. Mula sa kinatatalungkuang giray na batalan, saglit siyang napatigil sa paghuhugas ng mumo sa kamay."Hindi ho," paungol niyang tugon."Hindi ho...," ginagad siya ng ina. "Bayaan mo na nga sila. Kung papansinin mo'y lagi ka ngang mababasag-ulo."May iba pang sinasabi ang kanyang ina ngunit hindi na niya pinakinggan. Alam na niya ang mga iyon. Paulit-ulit na niyang naririnig. Nakukulili na ang kanyang tainga.Isinaboy niya ang tubig na nasa harap. Muli siyang tumabo. Isinawak niya ang kamay, pinagkiskis ang mga palad at pagkaraa'y naghilamos."Dumaan ka kay Taba mamayang pag-uwi mo," narinig niyang bilin ng ina. "Wala nang gatas si Boy. Eto ang pambili."Tumindig na siya. Nanghihinamad at naghihikab na iniunat ang mahahabang kamay. Inaantok pa siya. Gusto pa niyang magbalik sa sulok na kanyang higaan. Ngunit kailangang lumakad na siya. Tatanghaliin na naman bago siya makasahod. At naroon na naman marahil si Ogor. Kahit siya ang nauna ay lagi siyang inuunahan ni Ogor sa pagsahod.Umingit ang sahig ng kanilang barungbarong nang siya'y pumasok."Nariyan sa kahon ang kamiseta mo."Sa sulok ng kanyang kaliwang mata'y nasulyapan niya ang ina. Nakaupo ito, taas ang kaliwang paa, sa dulo ng halos dumapa nang bangko. Nakasandig ang ulo sa tagpiang dingding. Nakalugay ang buhok. Bukas ang kupasing damit na giris, nakahantad ang laylay at tuyot na dibdib. Kalong nito ang kanyang kapatid na bunso. Pinasususo."Mamaya,aka umuwi ka namang...basag ang mukha."Bahagya na niyang maulinigan ang ina. Nakatitig siya sa tatlo pa niyang kapatid. Sunud-sunod na nakatalungko ang mga ito sa isa pang bangkong nas atagiliran ng nanggigimalmal na mesang kainan. nagsisikain pa.Matagal na napako ang kanyang tingin kay Kano, ang sumunod sa kanya. Maputi si Kano, kaya ganito ang tawag dito sa kanilang pook. Kakutis ni Kano ang iba pa niyang kapatid. Marurusing ngunit mapuputi. May pitong taon na si Kano. Siya nama'y maglalabing-anim na. Payat siya ngunit mahahaba ang kanyang biyas.Hinalungkat na niya ang kahong karton na itinuro ng ina. Magkakasama ang mga damit nila nina Kano, Boyet at Diding. Sa may ilalim, nakuha niya ang kulay-lumot niyang kamiseta. Hinawakan niya iyon sa magkabilang tirante. Itinaas. Sinipat."Yan na'ng isuot mo." Parang nahulaan ng kanyang ina ang kanyang iniisip.Isinuot niya ang kamiseta. Lapat na lapat sa kanya ang kamisetang iyon noong bagong bili ngunit ngayo'y maluwag na. Nagmumukha siyang Intsik-beho kapag suot iyon ngunit wala naman siyang maraming kamisetang maisusuot. Mahina ang kita ng kanyang ina sa paglalabada; mahina rin ang kanyang kita sa pag-aagwador.Nagbalik siya sa batalan. Nang siya'y lumabas, pasan na niya ang kargahan. Tuluy-tuloy niyang tinungo ang hagdan."Si Ogor, Impen," pahabol na bilin ng kanyang ina. "Huwag mo nang papansinin."Naulinigan niya ang biling iyon at aywan kung dahil sa inaantok pa siya, muntik na siyang madapa nang matalisod sa nakausling bato sa may paanan ng kanilang hagdan.Tuwing umagang mananaog siya upang umigib, pinagpapaalalahanan siya ng ina. Huwag daw siyang makikipagbabag. Huwag daw niyang papansinin si Ogor. Talaga raw gayon ito: basagulero. Lagi niyang isinasaisip ang mga biling ito ngunit sadya yatang hindi siya makapagtitimpi kapag naririnig niya ang masasakit na panunuksyo sa kanya sa gripo, lalung-lalo na mula kay Ogor.Si Ogor, na kamakailan lamang ay bumabag sa kanya, ang malimit magsisimula ng panunukso:"Ang itim mo, Impen!" itutukso nito."Kapatid mo ba si Kano?" isasabad ng isa sa mga nasa gripo."Sino ba talaga ang tatay mo?""Sino pa," isisingit ni Ogor, "di si Dikyam!"Sasambulat na ang nakabibinging tawanan. Pinakamatunog ang tawa ni Ogor. Si Ogor ang kinikilalang hari sa gripo.Noong una, sinasagot niya ang mga panunuksong ito:"E ano kung maitim?" isasagot niya.Nanunuri ang mga mata at nakangising iikutan siya ni Ogor. Pagkuwa'y bigla na lamang nitong kakayurin ng hintuturo ang balat sa kanyang batok."Negrung-negro ka nga, Negro," tila nandidiring sasabihin ni Ogor. Magsusunuran nang manukso ang iba pang agwador. Pati ang mga batang naroon: Tingnan mo ang buhok. Kulot na kulot! Tingnan mo ang ilong. Sarat na sarat! Naku po, ang nguso...Namamalirong!Sa katagalan, natanggap na niya ang panunuksong ito. Iyon ang totoo, sinasabi niya sa sarili. Negro nga siya. Ano kung Negro? Ngunit napapikit siya. Ang tatay niya'y isang sundalong Negro na nang maging anak siya'y biglang nawala sa Pilipinas.Ang panunuksong hindi niya matanggap, at siya ngang pinagmulan ng nakaraan nilang pagbababag ni Ogor, ay ang sinabi nito tungkol sa kanyang ina. (Gayon nga kaya kasama ang kanyang ina?)"Sarisari ang magiging kapatid ni Negro," sinabi ni Ogor. "Baka makatatlo pa ang kanyang nanay ngayon!"Noong kabuntisan ng kanyang ina sa kapatid niyang bunso ay iniwan ito ng asawa. Hindi malaman kung saan nagsuot. At noon, higit kailanman, naging hamak sila sa pagtingin ng lahat. Matagal-tagal ding hindi naglabada ang kanyang ina, nahihiyang lumabas sa kanilang barungbarong. Siya ang nagpatuloy sa pag-aagwador. At siya ang napagtuunan ng sarisaring panunukso.Natandaan niya ang mga panunuksong iyon. At mula noon, nagsimula nang umalimpuyo sa kanyang dibdib ang dati'y binhi lamang ng isang paghihimagsik: nagsusumigaw na paghihimagsik sa pook na iyong ayaw magbigay sa kanila ng pagkakataong makagitaw at mabuhay nang payapa.Sariwa pa ang nangyaring pakikipagbabag niya kay Ogor, naiisip ni Impen habang tinatalunton niya ang mabatong daan patungo sa gripo. Mula sa bintana ng mga barungbarong, nakikita niyang nagsusulputan ang ulo ng mga bata. Itinuturo siya ng mga iyon. Sa kanya rin napapatingin ang matatanda. Walang sinasabi ang mga ito, ngunit sa mga mata, sa galaw ng mga labi nababasa nya ang isinisigaw ng mga paslit: Negro!Napapatungo na laamang siya.Natatanaw na niya ngayon ang gripo. Sa malamig ngunit maliwanag nang sikat ng araw, nakikita na niya ang langkay ng mga agwador. Nagkakatipun-tipon ang mga ito. Nagkakatuwaan. Naghaharutan.Sa langkay na iyon ay kilalang-kilala niya ang anyo ni Ogor. Paano niya malilimutan si Ogor? Sa mula't mula pa, itinuring na siya nitong kaaway, di kailanman binigyan ng pagkakataong maging kaibigan.Halos kassingulang niya si Ogor, ngunit higit na matipuno ang katawan nito. Malakas si Ogor. Tuwid ang tindig nito at halos hindi yumuyuko kahit may pasang balde ng tubig; tila sino mang masasalubong sa daan ay kayang-kayang sagasaan.Nang marating niya ang gripo ay tungo ang ulog tinungo niya ang hulihan ng pila. Marahan niyang inalis sa pagkakakawit ang mga balde. Sa sarili, nausal niyang sana'y huwag siya ang maging paksa ng paghaharutan at pagkakatuwaan ng mga agwador.Nakakaanim na karga na si Impen. May sisenta sentimos nang kumakalansing sa bulsa ng kutod niyang maong. May isa pang nagpapaigib sa kanya. Diyes sentimos na naman. Kapag tag-araw ay malaki-laki rin ang kinikita ng mga agwador. Mahina ang tulo ng tubig sa kanilang pook. At bihira ang may poso.Tanghali na akong makauuwi nito, nausal niya habang binibilang sa mata ang mga nakapilang balde. Maluwag ang parisukat na sementong kinatitirikan ng gripo at ang dulo ng pila'y nasa labas pa niyon.Di-kalayuan sa gripo ay may isang tindahan. Sa kalawanging medya-agwa niyon ay nakasilong ang iba pang agwador. May naghubad na ng damit at isinampay na lamang sa balikat. May nagpapaypay May kumakain ng halu-halo.Sa pangkat na iyon ay kay Ogor agad natutok ang kanyang tingin. Pnilit niyang supilin ang hangaring makasilong. Naroon sa tindahan si Ogor. Hubad-baro at ngumingisi. Mauupo na lamang siya sa kanyang balde. Mabuti pa roon, kahit nakabilad sa init. Pasasaan ba't di iikli ang pila? naisip niya. Makasasahod din ako.Kasalukuyan siyang nagtitiis sa init nang may maulinigan siyang siga mula sa tindahan:"Hoy, Negro, sumilong ka. Baka ka pumuti!"Si Ogor iyon. Kahit hindi siya lumingon, para na niyang nakita si Ogor. Nakangisi at nanunukso na naman."Negro," muli niyang narinig, "sumilong ka sabi, e. Baka ka masunog!"Malakas ang narinig niyang tawanan. Hindi pa rin siya lumilingon. Tila wala siyang naririnig. Nakatingin siya sa nakasahod na balde ngunit ang naiisip niya'y ang bilin ng ina, na huwag na niyang papansinin si Ogor. Bakit nga ba niya papansinin si Ogor?Tinigilan naman ni Ogor ang panunukso. Hindi pa rin siya umaalis sa kinauupuang balde. At habang umiisod ang pila, nararamdaman niyang lalong umiinit ang sikat ng araw. Sa paligid ng balde, nakikia niya ang kanyang anino. Tumingala siya ngunit siya'y nasilaw. Nanghahapdi at waring nasusunog ang kanyang balat. Tila ibig nang matuklap ang balat sa kanyang batok, likod at balikat. Namumuo ang pawis sa kanyang anit at sa ibabaw ng kanyang nguso. may butil na rin ng pawis sa kanyang ilong.Itinaas niya ang tirante ng kamiseta. Hinipan-hipan niya ang manipis na dibdib. Di natagalan, isinawak niya ang kamay sa nalalabing tubig sa balde. Una niyang binasa ang batok---kaylamig at kaysarap ng tubig sa kanyang batok. Malamig. Binasa niya ang ulo. Kinuskos niya ang kanyang buhok at nabasa pati ang kanyang anit. Binasa niya ang balikat, ang mga bisig. May nadama siyang ginhawa ngunit pansamantala lamang iyon. Di nagtagal, muli niyang naramdaman na tila nangangalirang na naman ang kanyang balat. Kay hapdi ng kanyang batok at balikat."Negro!" Napauwid siya sa pagkakaupo nang marinig iyon. Nasa likuran lamang niya ang nagsalita. Si Ogor. "Huwag ka nanag magbibilad. Doon ka sa lamig."Pagkakataon na ni Ogor upang sumahod. At habang itinatapat nito ang balde sa gripo, muli niyang nakita na nginingisihan siya nito.Napakatagal sa kanya ang pagkapuno ng mga balde ni ogor. Napabuntong-hininga siya nang makitang kinakawitan na ni Ogor ang mga balde. Sa wakas, aalis na si Ogor, naisip niya. Aalis na si Ogor. Huwag na sana siyang bumalik.May galak na sumusuno sa kanyang dibdib habang pinagmamasdan ang pagkapuno ng sinundang balde. Susunod na siya. Makaka sahod na siya. Makakasahod na rin ako, sabi niya sa sarili. pagkaraan ng kargang iyon ay uuwi na siya. Daraan pa nga pala siya kay Taba. Bibili ng gatas.Datapwa, pagkaalis ng hinihintay niyang mapunong balde, at isasahod na lamang ang sa kanya, ay isang mabigat at makapangyarihang kamay ang biglang pumatong sa kanyang balikat. Si Ogor ang kanyang natingala. Malapit lamang pala ang pinaghatidan nito ng tubig."Gutom na ako, Negro," sabi ni Ogor. "Ako muna."Pautos iyon. Iginitgit ni Ogor ang bitbit na balde at kumalantog ang kanilang mga balde. Iginitgit din niya ang sa kanya, bahagya nga lamang at takot na paggitgit. "Kadarating mo pa lamang, Ogor, nais niyang itutol. Kangina pa ako nakapila rito, a. Ako muna sabi, e," giit ni Ogor.Bantulot niyang binawi ang balde, nakatingin pa rin kay Ogor. Itinaob niya ang kaunting nasahod na balde at ang tubig ay gumapang sa semento at umabog sa kanilang mga paa ni Ogor. Uuwi na ako, bulong niya sa sarili. Uuwi na ako. Mamaya na lang ako iigib uli. Nakatingin sa araw, humakbang siya upang kunin ang pingga ngunit sa paghakbang na iyon, bigla siyang pinatid ni Ogor."Ano pa ba ang ibinubulong mo?"Hindi n a niya narinig iyon. Nabuwal siya. Tumama ang kanan niyang pisngi sa labi ng nabiawang balde. Napasigaw siya. Malakas. Napaluhod siya sa madulas na semento. Kagyat na bumaha ang nakaliliyong dilim sa kanyang utak. Habang nakaluhod, dalawang kamay niyang tinutop ang pisngi. Takot, nanginginig ang kanyang mga daliri. Dahan-dahan niyang iniangat iyon. Basa...Mapula...Dugo!Nanghilakbot siya. Sa loob ng isang saglit, hindi niya maulit na salatin ang biyak na pisngi. Mangiyak-ngiyak siya."O-ogor...O-ogor..." Nakatingala siya kay Ogor, mahigpit na kinukuyom ang mga palad. Kumikinig ang kanyang ulo at nangangalit ang kanyang ngipin. "Ogor!" sa wakas ay naisigaw niya.Hindi minabuti ni Ogor ang kanyang pagsigaw. Sinipa siya nito. Gumulong siya. Buwal ang lahat ng baldeng nalalabi sa pila. Nagkalugkugan. Nakarinig siya ng tawanan. At samantalang nakadapa, unti-unting nabuo sa walang malamang sulingan niyang mga mata ang mga paang alikabukin. Paparami iyon at pumapaligid sa kanya.Bigla siyang bumaligtad. nakita niya ang naghuhumindig na anyo ni Ogor. Nakaakma ang mga bisig."O-ogor..."Tumawa nang malakas si Ogor. Humihingal at nakangangang napapikit siya. Pumuslit ang luha sa sulok ng kanyang mga mata. Nasa ganito siyang kalagayan nang bigla niyang maramdaman ang isang ubos-lakas na sipa sa kanyang pigi. Napasigaw iya. Umiiyak siyang gumuglong sa basa at madulas na semento. Namimilipit siya. Tangan ang sinipang pigi, ang buong anyo ng nakaangat niyang mukha'y larawan ng matinding sakit.Matagal din bago napawi ang paninigas ng kanyang pigi. Humihingal siya. Malikot ang kanyang mga mata nang siya'y bumangon at itukod ang mga kamay sa semento.Si ogor...Sa mula't mula pa'y itinuring na siya nitong kaaway...Bakit siya ginaganoon ni Ogor?Kumikinig ang kanyang katawan. Sa poot. Sa naglalatang na poot. At nang makita niyang muling aangat ang kanang paa ni Ogor upang sipain siyang muli ay tila nauulol na asong sinunggaban niya iyon at niyakap at kinagat.Bumagsak ang nawalan ng panimbang na si Ogor. nagyakap sila. Pagulung-gulong. Hindi siya bumibitiw. Nang siya'y mapaibabaw, sinunud-ssunod niya: dagok, dagok, dagok... pahalipaw... papaluka...papatay.Sa pook na iyon, sa nakaririmarim na pook na iyon, aba ang pagtingin sa kanila. Marumi ng babae ang kanyang ina. Sarisari ang anak. At siya isang maitim, hamak na Negro! Papatayin niya si Ogor. papatayin. Papatayinnn!Dagok, dagok, dagok...Nag-uumigting ang kanyang mga ugat. Tila asong nagpipilit makapaibabaw si Ogor. Tila bakal na kumakapit ang mga kamay. Sa isang iglap siya naman ang napailalim. Dagok, dagok. Nagpipihit siya. Tatagilid. Naiiri. Muling matitihaya. Hindi niya naiilagan ang dagok ni Ogor. Nasisilaw siya sa araw. Napipikit siya. Mangungudngod siya, mahahalik sa lupa. Ngunit wala siyang nararamdaman sakit. Wala siyang nararamdamang sakit!Kakatatlo ng asawa si Inay. Si Kano...si Boyet...si Diding...At siya...Negro. Negro. Negro!Sa mga dagok ni ogor, tila nasasalinan pa siya ng lakas. Bigla, ubos-lakas at nag-uumiri siyang umigtad. napailalim si Ogor. Nahantad ang mukha ni Ogor. Dagok, bayo, dagok, bayo, dagok, bayo, dagok...Kahit saan. Sa dibdib. Sa mukha. Dagok, bayo, dagok, bayo, dagok, dagok, dagok...Mahina na si ogor. Lupaypay na. Nalalaglag na ang nagsasanggang kamay. Humihingal na rin siya, humahagok. Ngunit nagliliyab pa rin ang poot sa kanyang mga mata. Dagok. Papaluka. Dagok, bayo, dagok, bayo, dagok...Gumagalaw-galaw ang sabog na labi ni Ogor."Impen..."Muli niyang itinaas ang kamay."I-Impen..." Halos hindi niya narinig ang halingling ni Ogor. "I-Impen...s-suko n-na...a-ako...s-suko...n-na...a-ako!"Naibaba niya ang nakataas na kamay. Napasuko niya si Ogor! Napatingala siya Abut-abot ang pahingal. makaraan ang ilang sandali, dahan-dahan at nanlalambot siyang tumindig, nakatuon ang mga mata kay Ogor. Wasak ang kanyang kamiseta at duguan ang kanyang likod. May basa ng dugo't lupa ang kanyang nguso.Marmaing sandaling walang nangahas magsalita. Walang makakibo sa mga agwador. Hindi makapaniwala ang lahat. Lahat ay nakatingin sa kanya.Isa-isa niyang tiningnan ang mga nakapaligid sa kanya. Walang pagtutol sa mga mata ng mga ito. Ang nababakas niya'y paghanga. Ang nakita niya'y pangingimi.Pinangingimian siya!May luha siya sa mata ngunit may galak siyang nadama. Luwalhati. Hinagud-hagod niya ang mga kamao. nadama niya ang bagong tuklas na lakas niyon. Ang tibay. Ang tatag. Ang kapangyarihan. Muli niyang tiningnan ang nakabulagtang si Ogor. Pagkaraa'y nakapikit at buka ang labing nag-angat siya ng mukha.Sa matinding sikat ng araw, tila sya ang mandirigmang sugatan, ngunit matatag na nakatindig sa pinagwagihang larangan.
Buod ng Impeng Negro?
Impeng Negro ni Rogelio Sikat"Sa matinding sikat ng araw, tila siya mandirigmang sugatan,ngunit matatag na nakatindig sa pinagwagihang larangan."Mga Tauhan:Impen- 16 taong gulang, maitim ang kulay ng balat, may mga kapatid sa ibang ama, isang agwador o taga-igib ng tubigIna ni Impen- iniwan ng huling asawa habang kanyang ipinagbubuntis ang bunsong anakMga Kapatid ni Impen na sina Kano, Boyet, DidingTaba- tinderang uutangan ng gatas para sa bunsong kapatid ni ImpenOgor- matipunong agwador na laging nanunukso at nang-aapi kay ImpenMga AgwadorBanghay:Naghuhugas ng kamay sa batalan si Impen nang kausapin o pangaralan siya ng kanyang ina. Binalaan siya ng kanyang ina na huwag na siyang makipag-away at uuwing basag ang mukha.Nagpunta si Impen sa igiban ng tubig dahil isa siyang agwador. Mahina na ang kita ng kanyang ina sa paglalaba at mahina na rin ang kanyang kita sa pag-aagawador ngunit patuloy siya sa pagtatrabaho kahit na maraming nang-aapi sa kanya. Inaapi siya dahil sa estado ng kanilang pamilya at dahil sa kanyang kulay. Isa sa mga matinding manukso sa kanya ay ang kapwa agwador na si Ogor.Napansin ni Impen ang langkay ng mga agwador sa may gripo. Nakaanim na karga siya at may sisenta sentimos nang kumakalansing sa bulsa ng kanyang maong. Nanatili siya roon upang mag-igib pa at tatanghaliin siya ng pag-uwi. Nakita niya si Ogor sa isang tindahan malapit sa gripo. Tulad ng nakagawian nito, agad siya nitong tinawag na Negro at pinagsalitaan ng masasakit na salita. Sumingit si Ogor sa pila nang si Impen na ang sasahod ng balde niya. Sa kagustuhang makaiwas sa gulo, hindi na umimik si Impen at nagpasyang umalis na lamang.Pinatid ni Ogor si Impen nang papaalis na ito sa pila. Nabuwal si Impen. Tumama ang kanan niyang pisngi at nagalit si Impen at nagsuntukan sila. Hindi tumigil si Ogor sa pagtadyak, pagsuntok, at pananakit kay Impen hanggang sa labis nang napuno ng poot si Impen. Humina si Ogor sa sunud-sunod na dagok at bayo ni Impen sa kanya. Sumuko siya kay Impen, na ikinagulat ng lahat. Maraming sandaling walang nangahas na magsalita. Naramdaman ni Impen ang paghanga mula sa mga taong pumalibot sa kanila ni Ogor. Tiningnan ni Impen ang nakabulagtang si Ogor. Nakadama siya ng kapangyarihan.
Ang Brilyanteng kwintas ni Guy De Maupassant?
ANG KWINTASIsa siya sa mga pinaka-marikit at kahali-halinang babae na isinilang, at para bang nagkamali ang tadhana dahil isang pamilya ng mga manggagawa ang kanyang pinagmulan. Hindi siya itinakda na ikasal kaninoman, walang umaasa na aangat siya, at wala rin siyang paraan para makilala, maunawaan, mahalin, at makapangasawa ng isang marangya at marangal na lalaki. Bagkus, isang hamak na kawani ng Kagawaran ng Edukasyon ang pinakasalan niya. Simple lang ang kanyang panlasa dahil hindi naman niya kaya ang mga mamahaling bagay. Hindi siya masaya dahil sa pakiwari niya, nagpakasal siya sa isang lalaking mas mababa pa sa kanyang uri. Pero ang mga babae naman talaga ay hindi nabibilang sa kahit anumang uri. Ang kanilang kagandahan, kahinhinan, at alindog ay nagagamit nila para magkaroon ng asawa at pamilya. Ang natural na pagkahilig nila sa karangyaan, ang kanilang angking karingalan, at matalisik na isip ay nagsisilbing mga palatandaan ng kanilang ranggo. At sa mga bagay na ito, ang babaeng tinutukoy natin na nagmula sa kahirapan ay maituturing na kapantay ng pinakamataas na babae sa balat ng lupa.Hindi matapus-tapos ang kanyang pagdurusa, dahil pakiramdam niya'y ipinanganak siya para matikman ang lahat ng karangyaan at kaginhawahan. Pinagdurusahan niya ang kanyang hamak na tirahan, ang mga nanlilimahid na dingding nito, ang mga gapok na silya, at marurungis na kurtina. Lahat ng ito-na maaaring hindi alam ng mga babaeng kauri niya-ay nagdudulot sa kanya ng pasakit at insulto. Nang makita niyang pumasok ang batang babae na Breton sa kanyang hamak na tirahan para magtrabaho, nabagbag ang kanyang damdamin at natigatig ang kanyang mga walang kapararakang pangarap. Umandar ang kanyang imahinasyon at naisip niya ang mga tahimik na silid, na natatakpan ng mabibigat na kurtinang Oryental, naiilawan ng mga nagtataasang sulo na yari sa tanso, at binabantayan ng mga nagtatangkarang lalaki na may suot na mahahabang medyas na umaabot hanggang sa tuhod at nahihimbing sa malalaking sopa, dahil sa nakalilipos na init na nagmumula sa kalan. Naisip niya rin ang malalawak na silid na napapalamutian ng antigong telang sutla, at maliliit ngunit kaaya-aya at mababangong silid na nilikha para sa mga munting salusalo kasama ang mga pinakamalapit na kaibigan, at mga lalaking pamoso at inaasam-asam, na ang pamimitagan ay nakatitigatig ng inggit at pagnanasa sa kababaihan.Nang dumulog siya para sa hapunan sa hapag na natatakpan ng mantel na kalalagay lang tatlong araw na ang nakararaan, katapat ng kanyang asawa na nag-alis ng takip ng lalagyan ng sopas at napabulalas nang buong saya: "Aha! Scotch broth! May hihigit pa ba rito?", muli na namang lumipad ang imahinasyon ng babae at naisip niya ang mga pagkasarap-sarap na pagkain, mga kumikinang na kubyertos, mga tapiseriya na tumatakip sa mga dingding at naglalarawan sa mga sinaunang tao at mga kakatwang ibon mula sa mga kagubatang pinamamahayan ng mga diwata; naisip niya ang mga kasiya-siyang pagkain na nakalatag sa mga kamangha-manghang bandehado, mga pabulong na panunuyo, na pinakikinggan nang may di mawaring ngiti habang ngumangasab ng mamula-mulang laman ng isda o pakpak ng manok na may halong asparago.Wala siyang magagandang damit at alahas. At ito ang mga bagay na iniibig niya. Pakiramdam niya'y nilikha siya para sa mga bagay na ito. Matagal na niyang inaasam na makapang-akit, na mapagnasaan, na kahumalingan, at maging kaasam-asam.Nagkaroon siya ng isang mayamang kaibigan, isang dating kaklase na ayaw niyang bisitahin, dahil nakararamdam siya ng matinding pagkasawi habang papauwi siya sa kaniyang tirahan. Ilang araw siyang umiiyak, saklot ng kalungkutan, pagsisisi, kawalang-pag-asa, at pagdurusa.Isang gabi, umuwi ang kanyang asawa na masayang-masaya, hawak ang isang malaking sobre."Para sa iyo ito," sabi niya.Mabilis na pinunit ng babae ang sobre at hinugot mula sa loob nito ang isang papel kung saan nakasulat ang mga katagang ito:"Hinihiling ng Ministro ng Edukasyon at ni Ginang Ramponneau na makapiling sina Ginoo at Ginang Loisel sa Kagawaran ngayong Lunes ng gabi, ika-18 ng Enero."Ngunit imbes na matuwa, gaya ng inaasahan ng kanyang asawa, inihagis ng babae ang imbitasyon sa mesa, sabay bulong ng:"Ano'ng gusto mong gawin ko rito?""Bakit, mahal ko? Akala ko'y masisiyahan ka. Matagal ka nang hindi lumalabas. Napaka-importanteng okasyon nito, at pinaghirapan kong makakuha ng imbitasyon para rito. Lahat ay gustong maanyayahan sa pagtitipong ito. Piling-pili ang makakapunta, at iilan lang ang napaunlakang kawani na gaya ko. Makikita mo rito ang lahat ng matataas na tao."Tumalim ang tingin ng babae sa asawa, saka nagsalita na parang naubusan na ng pasensya: "At ano sa palagay mo ang isusuot ko sa pagtitipong 'yan?"Hindi iyon naisip ng lalake; pautal niyang nasabi:"Ba't di mo gamitin 'yung isinusuot mo pag nagpupunta ka sa teatro? Napakaganda noon, para sa akin…"Natigilan ang lalake, natuliro, at naghahanap ng sasabihin nang makita niyang umiiyak na ang kanyang asawa. Dalawang malaking patak ng luha ang tumulo mula sa gilid ng kanyang mga mata patungo sa gilid ng kanyang labi."Ano'ng nangyayari sa iyo?"Ngunit mabilis na nakabawi mula sa kanyang kalungkutan ang babae, at kalmado siyang tumugon habang pinapahiran ang nabasang pisngi:"Wala. Wala lang kasi akong maisusuot na damit kaya hindi ako makadadalo sa kasayahang 'yan. Ibigay mo na lang ang imbitasyon sa kasamahan mo na may asawang mas nababagay diyan kaysa sa akin."Halos madurog ang puso ng lalaki."Sandali lang, Matilda," giit ng asawa. "Magkano ba ang isang simpleng damit na nababagay sa ganyang okasyon, na maaari mo pang gamitin sa iba pang pagtitipon?"Ilang sandaling nag-isip ang babae. Inalala niya ang mga presyo ng ganoong klaseng damit habang iniisip niya rin kung gaano kalaking pera ang pwede niyang hingin sa asawa, na hindi matatanggihan at hindi rin ikagugulantang ng lalaki.Sa wakas, nag-aalinlangang sumagot ang babae:"Hindi ako sigurado, pero pwede na siguro ang apat na raang francs."Tila namutla ang lalaki, dahil ganitong halaga rin ang pinag-iipunan niya para makabili ng isang baril. Binabalak niya kasing mamaril sa susunod na tag-araw sa kapatagan ng Nanterre. Ito ang pinupuntahan ng kanyang mga kaibigang namamaril ng ibon tuwing Linggo.Ngunit gayunpaman, sinabi ng lalaki: "Kung ganoon, bibigyan kita ng apat na raang francs. Siguruhin mo lang na makabibili ka ng isang napakagandang damit."Papalapit na nang papalapit ang araw ng kasayahan. Kahit handa na ang kanyang damit, nagiging malungkutin pa rin si Ginang Loisel, laging di mapalagay, at balisa."Ano ba'ng nangyayari sa iyo? Tatlong araw nang kakaiba ang kilos mo…""Nahahabag ako sa aking sarili, dahil wala akong alahas, ni isang mamahaling bato ay wala akong maisusuot," tugon ng babae. "Wala akong mukhang ihaharap kaninoman. Mas mabuti pa yatang 'wag na lang akong dumalo sa kasayahan.""Magsuot ka ng bulaklak," sabi ng lalaki. "Sa halagang sampung piso, makakabili ka ng dalawa o tatlong rosas."Ngunit hindi kumbinsido rito ang babae."'Wag na lang… Kahihiya-hiya kung magmumukha akong dukha sa harap ng napakaraming mayamang babae.""Napaka-estupida mo!" bulalas ng asawa. "Pumunta ka kay Ginang Forestier at tanungin mo kung pwede ka niyang pahiramin ng mga alahas. Alam mo namang kilala siyang alahera, di ba?"Napabulalas ng tuwa ang babae."Tunay nga. Hindi ko 'yon naisip."Kinabukasan, nagpunta ang babae kay Ginang Forestier at ikinuwento niya rito ang kanyang problema.Nagtungo si Ginang Forestier sa kanyang iskaparate, kinuha mula rito ang isang malaking kahon, binuksan ito, at sinabi:"Mamili ka rito, mahal."Unang tiningnan ng babae ang mga pulseras, tapos ay isang kuwintas na may perlas, at isang gintong krus na may makikinang na bato. Galing ito sa Venetia, at sadyang napakahusay ng pagkakagawa. Tumingin siya sa salamin at tiningnan ang sarili na gamit ang mga alahas. Nagbabantulot siya at di makapagdesisyon kung iiwan o isosoli niya ba ang mga alahas. Panay ang tanong niya:"Mayroon ka pa bang iba?""Oo. Ikaw na ang mamili. Hindi ko alam kung ano talaga ang gusto mo."Kapagdaka'y nakita niya sa isang maliit at itim na lalagyan na yari sa satin ang isang napakagandang alahas na diamante.Tumibok ang pagnanasa sa puso niya. Nanginginig ang mga kamay niya nang kunin niya ang alahas. Isinuot niya iyon sa kanyang leeg, sa ibabaw ng kanyang mahabang damit, at ilang sandali siyang nalunod sa kaligayahan habang pinagmamasdan niya ang kanyang sarili.Tapos ay nag-aalinlangan siyang nagtanong:"Maaari mo ba itong ipahiram sa akin? Tanging ito lamang?""Oo naman."Napahilig siya sa dibdib ng kaibigan, niyakap niya ito nang mahigpit, at dali-dali siyang umuwi na bitbit ang natatanging hiyas. Dumating din ang araw ng kasayahan. Tagumpay si Ginang Loisel. Siya ang pinakamarikit na babae sa lahat, elegante, mabining kumilos, laging nakangiti, at nag-uumapaw ang kaligayahan. Lahat ng mga lalaking nandoon ay napapatingin sa kanya, itinatanong ang kanyang pangalan, at gusto siyang makilala. Lahat din ng mga Pangalawang Sekretaryo ng Pamahalaan ay gusto makipag-balse sa kanya. Napansin din siya ng Ministro.Haling na haling siya sa pakikipagsayaw, nag-uumapaw ang kanyang saya, at panay ang inom niya, walang pakialam sa lahat, maging sa pagwawagi ng kanyang kagandahan, sa karangalan ng kanyang pagkakapanalo, sa lambong ng kaligayahang bumalot sa kanya dulot ng mga pagtangi at paghanga, ng mga pagnanasang kanyang ginising, ng kabuuan ng kanyang tagumpay na sadyang napakalapit sa kanyang puso.Mag-a-alas-kuwatro na ng madaling-araw nang magpasya siyang umuwi. Hatinggabi pa'y tulog na ang kanyang asawa sa isang maliit na silid, kasama ang tatlo pang kaibigan na may mga asawang nagkakasayahan. Ipinatong ng lalaki sa balikat ng babae ang mga kasuotang dinala niya para magamit nila sa pag-uwi-mga ordinaryong kasuotan na alangan sa napakagandang saya ng babae. Napansin niya iyon kaya't nagmamadali siyang umalis upang hindi siya makita ng ibang mga babae na nagsusuot ng kanilang mga mamahaling fur.Pinigilan ng lalaki ang kanyang asawa."Sandali lang. Malamig sa labas. Baka magkasipon ka. Tatawag ako ng taxi."Pero hindi siya pinakinggan ng babae at nagmamadali itong bumaba sa hagdanan. Nang makalabas na'y wala silang maparang taxi. Nag-abang sila at ilang beses nilang sinigawan ang mga taxing dumaraan.Naglakad sila patungo sa Seine, tuliro at nangangatal sa lamig. Sa wakas ay nakatagpo sila ng isang pipitsuging taxi na tuwing gabi lamang nagbibiyahe sa Paris, dahil tila ikinahihiya nito ang kanilang kalumaan.Inihatid ng taxi ang mag-asawa sa Rue des Martyrs, at malungkot nilang nilakad ang daan patungo sa kanilang bahay. Iyon na ang wakas, naisip ng babae. Kailangang nasa opisina na siya nang alas-diyes, naisip naman ng lalaki.Hinubad ng babae ang mga kasuotang nakabalot sa kanyang balikat, upang muli niyang mapagmasdan ang kanyang kagandahan sa harap ng salamin. Ngunit bigla siyang napabulalas. Nawawala ang kuwintas!"Bakit? Ano'ng problema?" tanong ng asawa, na halos nakahubad na.Maligalig na bumaling ang babae sa lalaki."Naiwala ko ang kuwintas na hiniram ko kay Ginang Forestier…"Nabigla ang lalaki."Ano?! Imposible!"Hinanap nila ang kuwintas sa bawat tupi ng kanyang kasuotan, sa ilalim ng kaniyang coat, sa mga bulsa, sa lahat ng lugar. Pero hindi nila ito makita."Sigurado ka bang suot mo pa ang kuwintas noong umalis tayo sa kasayahan?" tanong ng lalaki.Oo, hinawakan ko pa ito noong nasa bulwagan tayo.""Pero kung nahulog iyon sa daan, dapat ay narinig natin iyon.""Oo. Malamang. Nakuha mo ba ang numero ng taxi?""Hindi. Ikaw, napansin mo ba iyon?""Hindi."Napatingin ang mag-asawa sa isa't isa. Pareho silang natulala. Agad na muling nagbihis si Ginoong Loisel."Babalikan ko ang daan na nilakad natin," sabi niya.. "Baka mahanap ko pa iyon."Umalis ang lalaki. Naiwan ang babae, suot pa rin ang kanyang saya. Nanghihina siya at ni hindi makahiga sa kama. Napako siya sa kanyang kinauupuan. Ni hindi siya makapag-isip.Ala-siyete na nang makabalik ang kanyang asawa. Hindi nito nakita ang kuwintas.Nagtungo ang lalaki sa istasyon ng pulis, nag-alok ng pabuya. Nagtungo rin siya sa mga diyaryo, sa mga kompanya ng taxi, sa lahat ng lugar na makapagbibigay sa kanya ng kahit katiting na pag-asa.Buong araw na hinintay ng babae ang kanyang asawa. Di masukat ang kanyang pagkawindang sa inabot nilang kamalasan.Gabi na nang umuwi si Ginoong Loisel. Hapis at namumutla ang kanyang mukha. Bigo ang kanyang paghahanap."Kailangang sulatan mo si Ginang Forestier," sabi ng lalaki, "at sabihin mo sa kanyang napatid mo ang kalawit ng kuwintas at ipinapagawa mo pa ito… nang sa gayo'y may oras pa tayo para maghanap."Isinulat ng babae ang idinikta ng asawa.Natapos ang linggong iyon at naglaho na ang pag-asa ng mag-asawa.Sabi ni Ginoong Loisel na tila tumanda ng limang taon:"Dapat nating palitan ang nawalang diamante."Kinabukasan, dinala ng mag-asawa ang kahong pinaglagyan ng kuwintas sa alahero na ang pangalan ay nakasulat sa loob ng kahon. Kinonsulta ng alahero ang kanyang talaan."Ginang, hindi ako ang nagbenta ng kuwintas. Maaaring ako lamang ang nagbigay ng kalawit."Nagpunta ang mag-asawa sa iba't ibang alahero. Naghanap sila ng kuwintas na kapareho ng nawala. Pilit nilang inalala ang itsura nito, at nalipos sila ng pagsisisi at labis na pagdadalamhati.Sa isang tindahan sa Palais-Royal, may nakita ang mag-asawa na diamante na tila kawangis ng hinahanap nila. Nagkakahalaga iyon ng apatnapung libong francs. Nakatawad ang mag-asawa kaya't naging tatlumpu't anim na libong francs na lang ang halaga ng diamante.Nagmakaawa ang mag-asawa sa alahero na huwag ibenta ang diamante sa loob ng tatlong araw. At inareglo rin nila na bago magtapos ang Pebrero, makukuha nila sa halagang tatlumpu't apat na libong francs ang ikalawang diamante sakaling may makabili na ng unang napili nila.May labing-walong libong francs si Ginoong Loisel na minana niya sa kanyang ama. Ipangungutang na lang niya ang iba pa.Nakahiram nga ng pera ang lalaki. Nakakuha siya ng isang libo sa isang kaibigan, limang daan sa isa pa, limang louis dito, limang louis doon. Lumagda siya ng mga kasulatan, pumasok sa mga mapanganib na kasunduan, namalimos sa kung sinu-sinong mga nagpapautang. Isinanla niya ang kanyang mga nalalabing taon, ipinagsapalaran ang kanyang lagda nang walang kasiguruhan kung matutupad niya ang mga napagkasunduan, at nangilabot siya sa kanyang sariling kinabukasan, sa napakadilim na hinaharap na nakatakdang bumagsak sa kanya, sa mga pangitain ng lahat ng klase ng pagdarahop at pagdurusa… hanggang sa nabili ng lalaki ang bagong kuwintas at naibayad niya ang tatlumpu't anim na libong francs na hiningi ng alahero.Nang isauli ni Ginang Loisel ang kuwintas kay Ginang Forestier, nagsalita ang huli nang may nanlalamig na tinig:"Sana'y isinoli mo ito agad sa akin. Maaaring nagamit ko pa sana ito."Ngunit taliwas sa kinatatakutan ng babae, hindi na binuksan ng kanyang kaibigan ang lalagyan. Kung napansin ng kaibigan ang ipinalit niyang kuwintas, ano kaya ang iisipin nito? Ano kaya ang kanyang sasabihin? Isipin niya kaya na isang magnanakaw si Ginang Loisel?Naranasan ni Ginang Loisel ang labis na kahirapan. Sa umpisa pa lang ay tinanggap na niya ng buong tapang ang kanyang kinahinatnan. Dapat na mabayaran ang pagkakautang. Kaya iyon ay kanyang pagdurusahan. Pinaalis na niya ang utusan. Lumipat silang mag-asawa ng tirahan. Nagtiyaga sila sa isang maliit na kuwartong nasa pagitan ng isang bubungan at kisame.Napilitang gawin ni Ginang Loisel ang mabibigat na gawaing-bahay at ang kinabubuwisitan niyang trabaho sa kusina. Natuto siyang maghugas ng mga pinggan. Dahil sa pag-iisis ng magagaspang na palayok at puwitan ng mga kawali, nagasgas at numipis ang kanyang mamula-mulang mga kuko. Nilabhan niya ang maruruming kubre-kama, ang mga baro at mantel, at isinampay niya ang mga iyon. Tuwing umaga, itinatapon niya ang laman ng basurahan at umiigib siya ng tubig. Kailangan niyang tumigil paminsan-minsan para habulin ang kanyang paghinga. At suot ang hamak na damit ng isang pobreng babae, siya rin ang namamalengke, dala ang kanyang basket. Naranasan niyang makipagtawaran, mainsulto, at makipag-away para sa bawat sentimo ng kanyang kakapiranggot na salapi.May mga kasulatan sa pagkakautang na dapat bayaran buwan-buwan, ang iba'y kailangang palitan ng bago, kaya't lalo pang tumagal ang mga pananagutan.Sa gabi'y kailangang magtrabaho ni Ginoong Loisel bilang tagaayos ng talaan ng isang negosyante. Sa bawat pahina, kumikita siya ng katiting na barya.Tumagal ng sampung taon ang ganitong buhay ng mag-asawa.Nang magwakas ang sampung taon, nabayaran na rin nila ang lahat ng mga pagkakautang, pati na rin ang interes na ipinatong ng mga usurero.Malaki ang itinanda ni Ginang Loisel. Katulad na siya ng iba pang matatag na mga babae na nasanay na sa kahirapan. Hindi na maayos ang kanyang buhok, masagwa na ang kanyang damit, at maligasgas na ang kanyang mga palad. Garalgal na ang kanyang boses, at kapag nagpupunas siya ng sahig, nagkalat ang tubig sa paligid. Minsan, kapag nasa opisina ang kanyang asawa, napapatigil ang babae sa tabing-bintana at naaalala niya ang gabing iyon, ang gabi ng kasayahan kung saan nagningning ang kanyang kagandahan at labis-labis siyang hinangaan.Ano kaya ang nangyari kung hindi niya naiwala ang kuwintas? Sino nga ba ang nakaaalam? Sadyang napaka-hiwaga ng buhay! Napaka-salawahan! Maaaring mawasak o mabago ang lahat sa isang mumunting dahilan lamang!Isang Linggo, habang naglalakad siya sa Champs-Elysees upang magpahinga, nakita ni Ginang Loisel ang isang babae na namamasyal kasama ang kanyang anak. Si Ginang Forestier pala iyon, at mukha pa rin siyang bata, maganda, at kaakit-akit.Nakaramdam si Ginang Loisel ng pag-aalinlangan. Dapat niya bang kausapin si Ginang Forestier? Oo, dapat lang. At ngayong nabayaran na niya ang kanyang mga utang, ikukuwento ni Ginang Loisel sa kanyang kaibigan ang lahat ng nangyari.Nilapitan ni Ginang Loisel si Ginang Forestier."Magandang umaga, Jeanne."Hindi agad nakilala ni Ginang Forestier si Ginang Loisel. Nabigla pa nga ito dahilsa kapangahasan ng pobreng babae."Ngunit… Ginang…" pautal na sabi ni Ginang Forestier. "Hindi kita kilala… Nagkakamali ka…""Hindi… Ako si Matilda Loisel."Nabigla ang kanyang kaibigan."Ay! Ikaw pala 'yan, Matilda! Ang laki ng ipinagbago mo!""Oo… Naghirap kasi ako mula nang huli tayong nagkita. At marami akong dinanas na kalungkutan… Dahil sa iyong kagagawan…""Kagagawan ko!? Paano nangyari iyon?""Naaalala mo ba 'yung diamanteng kuwintas na ipinahiram mo sa akin para sa kasayahan noon sa Ministro?""Oo. Ano'ng kinalaman noon?""Naiwala ko iyon.""Hindi ba't ibinalik mo naman iyon sa akin?""Ang ibinalik ko sa iyo ay kawangis lamang noon… At pinagbayaran namin iyon sa loob ng sampung taon. Alam mo namang hindi ganoon kadali para sa amin ang magbayad ng utang. Wala kaming pera… Pero bayad na iyon ngayon… At natutuwa ako dahil tapos na ang aming obligasyon."Natigilan si Ginang Forestier."Ang ibig mong sabihi'y bumili ka ng bagong diamanteng kuwintas para palitan ang hiniram mo sa akin?""Oo… Hindi mo ba iyon napansin? Parehong-pareho kasi ang dalawa."Napangiti pa si Ginang Loisel nang buong pagmamalaki at kainosentehan.Labis na nagulumihanan si Ginang Forestier kaya't napahawak siya sa kamay ni Ginang Loisel."Ay kaawa-awang Matilda! Ang kuwintas kong iyon ay isang imitasyon lamang. Nagkakahalaga lamang iyon ng hindi hihigit sa limang daang francs!" *~ CMSHS STUDENT ^^
Is bahagharing timog lav diaz's pen name?
Yes. He used it as a pen name for his short story "Pula, Puti at saka Blu, at Marami Pang Korol" when it was submitted to the Palanca Memorial Awards for Literature. It won Second Prize. It is now published in the book Hulagpos, which is being used as a module in schools on modern Pilipino literature.Read the short story:From: http://ulan-shiela.blogspot.com/2007/09/underground-classic.HTML"Pula, Puti at saka Blu at marami pang Korol"Ni Lav DiazPalanca Memorial Awards for LiteratureShort Story"Kahirapan ang pinakamasahol na uri ng karahasan."-- Mahatma GandhiNalulungkot lang siya kaya siya ganun, sabi ni Nenet, Dyong at Toto. Pero Hindi siya umiiyak. Sanlinggo na. Hindi, siyam na araw na. Pansiyam ngayon.Tapos na ang dusa. Tinapos niya. Pero naghihirap ang loob niya. Hindi siya matahimik.Gusto niyang isiping tapos na, sa wakas, pilit pinaluluwag ang dibdib, pero Hindi matapos. Matay man niyang gawin, naroroon pa rin, lumalambong, nangangamoy, nambubulahaw. Isang linggo na siyang lumilipad, Hindi, siyam na araw na nga pala, pero kapit-tukong kinakalmot pa rin ang katinuan niya. Ayaw bumitiw, Hindi kaya ng happenings.'Yung amoy. Hindi niya makawa, Hindi mabata. Sa kasusuka ay wala na siyang maisuka. Malapot na laway na lamang ang lumalabas. Yung amoy. Nakaangkla sa kasuluk-sulukan ng kanyang pangamoy, kahit patung-patong nang singhot ng solben. Parang tumitindi pa nga ang lansa.Yung sigaw. Nakalulunos, nakapangingilabot. Kumintal na yata sa utak niya. Patuloy na umaalingawngaw. Sanlinggo na. Hindi, siyam na araw na. Ayaw siyang patulugin, kahit kunukulubot at tinutuyot na ng solben ang utak niya.Magtatawanan sila. Bungi kasi, bulol, tanga, may luga pa.Putsa.Ano? Tutuhurin siya ni Dyong, babatukan ni Toto. Galit siya pero Hindi siya lalaban. Paano, siya ang pinakamaliit, pinakabata. Si Dyong, dose na. Si Toto, sampu. Si Nenet, Hindi sigurado pero kasinlaki niya. Maganda na. Lumalaki na ang suso. Mga susong gusto niyang hawakan at laruin tulad ng nasisilip niyang ginagawa ni Dyong kaya lang, kay Dyong talaga si Nenet, hawak na. Minsan nga, nakatulugan Nina Dyong at Nenet na hubad sila. Nakita niya ang kabuuan ni Nenet. Gusto niyang gawin lahat ang ginagawa ni Dyong kay Nenet, halikan sa bunganga, laruin ang suso, papatong, kaya lang, magagalit si Dyong.Noon, noong maliit pa siya, ganun din ang nakikita niyang ginagawa ng mga lalaking pumapasok sa kanilang tirahan sa iskwater, tulad ng ginagawa ni Dyong kay Nenet. Sa pagkakaalam niya'y parang gabi-gabi, iba-iba. Maghuhubad ang nanay niya tuwing may dumarating. Nakikita niya ang lahat. Bago 'yun magkasakit ang nanay niya.Si Nanay mo, Hindi nagmumulto?Hindi.Hala, ayan na'ng nanay mo! Takbuhan sila. Si Nenet, Hindi makatakbo, nananakit ang katawan, pero magtatago rin. May kadiliman ang mga sinapupunan ng mga palapag kahit araw. Walang multo, kahit iwan n'yo ako, mabait si Nanay, mabait yun, sabi niya sa sarili.Moooo! Hindi sa Nanay 'yun, boses ni Nenet. Awooo! Lalong Hindi, nagboboses babae si Dyong. Plang! Klang! Nambato ng baal si Toto. Dyug-dyug-dyug-dyug! Elarti. Dumungaw siya. Hayun, palampas ng ang malaahas ng sasakyan. Nasa ikalimang palapag siya, mataas ng dalawang palapag sa tapat ng riles ng elarti. Hahabulin niya ang tanaw ng elarti. Sayang, bumaba na ang tama ng solben. Maghapon kasi siyang nakabilad sa araw. Sayang, ang ganda sanang tingnan kung hay pa siya, kahit ganung wala pang ilaw.Siya, sina Dyon, Nenet at Toto, ang siguro'y tanging nakaaalam na napakasarap pagtripan ang elarti lalo na kung gabing rumaragasa ito, puno ng ilaw at lumilipad silaa sa solben. Minsan, akala niya ay uod itong kumikinang ng ilaw at puno ng mga nangungunyapit na linta na many sari-sariling korol. Mga lintang galing sa trabaho. Uuwi na sila. May mga buhay sila, e. Isip niya, ang sarap ng maging katulad nila, nakasakay sa kumikinang na uod na kapag ramaragasa ay nag-iiwan ng pula, puti, blu, orens at maraming maraming bumibilog, tumutudla, bumubulusok, pumapailanlang, bumubulwak at kumikiwal na korol. Andaming korol! At yung sawns. Walang binesa ang disko sa Menudo. Pakiwari niya'y galing sa langit, mula sa kung saan-saan, dumadagundong, sumasayaw, nag-aanyaya, sumasabay, sumasaliw, umiiwas, lumalayo, lumalapit, sumisiksik, himihiyaw, lumalambing, parang duyan, parang oyayi na nais ihele at magupiling, parang agos na tumatangay, parang alapaap na kumakampay, kumakaway, naglalakbay, isang huning nanghahalina, nang-aakit, umaawit, parang... parang... wow!Sinabi niya, ilang beses na nasabi na niya, na gusto niyang mamatay sa elarti. Anong sarap na makasama ang mga korol at sawns. Kesa basura, kesa kalsada, kesa tebi, kesa ketong, kesa sipilis, kesa apoy...!Ginulat siya ng tatlo. Hahaha! Bbungi! Tanga! Gago! Baliw! Putsa! Ano, kamo? Lalaban ka? Matapang ka? Ha? Tuhod. Tulak. Aray ko! Pero Hindi siya lalaban. Maliit kasi siya.Nagtitrip ka diyan e, bumaba na ang tama natin. Iiskor tayo mamaya. Iiskor ka pa.Tinalunton ni Dodoy ang Abenida. Ayaw niya sa usok. Masakit sa ilong Maingay, Hindi niya gusto ng maingay, Hindi sawns. Da bes yung elarti. Magulo, walang kuwentang panginorin. Hayun, yung mga neyong naglalaro at de korol, yun ang gusto niya rito tuwing kagampan ang dilim. Kaya lang, kulang sa galaw, kulang sa liksi, kulang sa hagibis. Gusto niya'y matulin, yung gusto mong habulin pero Hindi mo makaya. Ganun ang elarti, ibang klase.Pagtawid niya'y gahibla na siyang muntik na mahagip ng rumaragasang magarang kotse. Kagulo ng trapik. Putang-ina mong yagit ka! Magmura kayo. Wala na sa kanya yun. Yun ngnang maghapong higa niya sa gitna o tabing kalsada, e balewala na. Tao, trak, dyip, greder, lahat umiiwas sa kanya, sa kanila. Kailanman ay Hindi siya umiiwas sa mga sasakyan. Pag 'di ka umiwas, iiwasan ka. Pag umiwas ka, di sila iiwas. Pag walang umiwas, bahala na. Yun ang natutunan niya sa kalsada. Init at ulan, balewala na rin. Nababata na niyang lahat. Bahagi na yun ng kanyang trabaho. ng pakikibaka sa buhay. Magpupunas ng uling at alikabok, kung minsan putik, sa iba't ibang bahagi ng katawan, damit at syort na anyong basahan, hihiga sa kalsadang maraming nagdaraan katabi ang nakangangang lata. Hindi gaanong dusa kung kargado ng solben, maagti-trip ka maghapon. Pag-asa ang bawat kalansing barya.Pasok siya sa madilim at namumutik na iskinita. Doon sa pagawan ni Kenet ng sapatos. Mas bukas ang puwesto niya pag gabi. Maraming umiiskor.Uy, Dods, ano ba'ng atin? Kondolens uli. Ilan? Walong kutsara? Wow! Bigat n'yo ah, lumalakas kayo. Lasing si Kenett, may mga kainuman tulad ng dati.Si Kenet, laging bundat ang tiyan, malaki na nga, Hindi tama sa edad niya, trentahin pa lang siya, sobrang porma. Simple lang ang repersyap niya, maliit, pero nakakarating na siya sa Hongkong, Bagyo, at Dabaw. Marami siyang pera.Hayan, may palamang binilot diyan. Okey ang iskor n'yo ngayon, e.May balatong damo si Kenet. Mas gusto ni Dodoy ang damo kaya lang di pa nila kaya. Mas mabigat iskorin ang damo. Pero sabi ni Dyong, malapit na silang lumipat sa damo o maaaring shabubasta't palarin si Nenet, sila.Yun. Kaya walong kutsara sila ngayon, nagsimula na yata ang suwerte ni Nenet kagabi. Pers taym na ipinarada siya ni Dyong sa Ermita, agad may nakanang Ostralyanong datan. Twenti dolars ang hatag. Nagpakabusog sa hamberger at kok sina Dyong, Nenet, at Toto. Si Dodoy, di kaya kahit anong sarap. Ayaw humiwalay nung amoy, nung sigaw. Bumili ng damit si Nenet sa Sentral Market, pati lipstick at pabangong emseben. Bumili rin si Dyong ng bayodyesek para sa lagnat ni Nenet. Hindi ito makagulapay paggising kaninang umaga. Sabi ni Dyong, pers taym kasi sa parener, kaya ganun.Si Dyong, titigil na rin sa pagdapa sa kalsada. Paparada na rin sa parener ngayong gabi. Kung sakali, paparadi na rin si Dodoy at Toto sa mgs darating na gabi. Baka sakali, iiwan na nila ang kalsada tulad Nina Bet, Warly, Kongkong, Perdi, Sali, Mimi…Paparada na sila sa parener.Habang papalapit si Dodoy sa inabandonang bilding, sumagi sa isip niya ang mga sinabi ni Dyong noon, noong buo pa ang gusali at nang masunog ito. Napakagandang bilding nito dati, labas-masok ang mga maayos na Tao, yung magagara ang damit. Ni sa hinagap pa nga e, Hindi niya inakalang isang araw e, magiging tirahan niya, nila, ito, labindalawang palapag. Puro nga abo't uling pero ang laking panangga sa lamig at sakuna sa gabi. Minsan, noong buo pa ang bilding, ang lakas ng ulan, sumilong sila sa may pinto nito, doon na natulog, pero ipinagtabuyan sila ng guwardiya, tinutukan ng baril ang nguso ni Dyong nang umangal ito. Sinagasa nila ang ulan. Nilagnat si Nenet, ang taas, nagdiliryo nang ilang araw, akala nila mamamatay. Sabi ni Dyong, putang-ina, susunugin ko ang bilding! Isang araw nga, mga tatlong buwan na, nasunog ang gusali. Minsang langong-lango sila sa solben, sabi ni Dyong, siya ang sumunog. Pero walalng naniwala sa kanilang tatlo. Ngayon, habang paakyat siya sa bilding, naitatanong niya, si Dyong nga kaya ang sumunog nito? Baka totoo. Siya nga e…Ang tagal mo, a.Kumakain sina Dyong, Nenet at Toto ng hamberger at kok na naman. May para kay Dodoy pero ayaw niya.Talagang nagpapakamatay ka na, ano? Ang payat-payat mo na. Kalimutan mo na ang nanay mo. Patay na yun! O, kainin mo!Ayaw. Buang na talaga! Yun ang sabi ni Nenet. Ang nabubuang daw, Hindi kumakain nang matagal. Tapos, laging nakatungo, nakatanghod, tulala, nakanganga. Ganun si Dodoy. Naaawa si Nenet.Pansiyam na ngayong araw, gabi, na halos di kumakain si Dodoy. Titikim lang ng konti, wala na. Sabi ni Dyong, pasiyam ngayon ng nanay mo. Basta pasiyam, nag-aalay ang mga namatayan ng pagkain, padasal, palaro. Nililimot ang kalungkutan ng pagkawala ng isang mahal sa buhay. Alam ni Dyong dahil istoawi siya galing sa probinsya. Ganun daw sa kanila kapay ika-siyam na araw ng patay. Kaya dapat huwag nang malungkot si Dodoy.Walong kutsara ngayon ang solben natin. Magseselebreyt tayo sa pasiyam ng nanay ni Dodoy. Tulad sa probinsya namin. Tapos, tsibog tayo, ha, Doy? Ha?Siyanga naman, Doy. Sige na. Selebreyt na!Sige. Bahagyang ngingiti si Dodoy, unang guhit ng ngiti sa kanyang mukha sa loob ng siyam na araw, gabi. Pero sa loob-loob niya, kung alam n'yo lang na Hindi sa lungkot kaya ako nagkakaganito… Hindi!Hating kapatid, ha, tigalawang kutsara tayo.Ay, Dyong, di ba hihintayin tayo ni Mister Pol Hanikom sa Anito?Alas diyes medya pa yun. Karga muna tayo. Maganda yung kargado ka para mawala yung sakit ng ulo mo at saka Hindi hahapdi 'yang sugat. Alam n'yo bang sinabi ni Mister Pol Hanikom na kapag nakakita siya ng isang buong bahay na mauupahan, ititira niya dun si Nenet, kasama tayo, di ba sinabi niya, Net?Oo, kaya lang… parang natatakot ako, e…Ito ang langit para kay Dodoy. Mamumula ang kanyang mga mata, mangangapal at mamamanhid ang kanyang balat, maninindig ang kanyang mga balahibo, wari'y mamimimitig ang kanyang mga binti, nagiging maganda ang paligid, nagiging masaya, nagiging paraiso. Yung tambakan, nag-aanyong bundok ng ginto. Ang init ng araw, walang haplit, sumusuko. Ang lamig ng gabi, umaamo, nagiging kaulayaw. Lahat ng pagkain, maski panis, masarap, malinamnam. Nagiging maganda siyang lalaki, Hindi sunog ang balat, Hindi kinakalayo ang mga palad at apakan, Hindi nagluluga ang kaliwang tenga, Hindi nananakit ang mga bulok niyang ngipin, gumagara ang malabasahan niyang kasuotan, nagmimistulang anghel sa kagandahan si Nenet…Si Nanay niya, masaya sa solben, matagal dung gumamit. Siya ang nagturo. Noon una, galit ito. Putang-yawa ka, Dodoy! Masama ang adik-adik. Pero nang dapuan ito ng tebi, pangangati ng katawan at nagsimulang mangayayat, sinubok ang solben, nasarapan ito, naiibsan ang dusa niya. Kaya tuwing uuwi siya, may pasalubong siyang solben at siopao sa nanat niya. Alam na Nina Dyong ito.Naikuwento na rin niya kay Nenet na wala siyang tatay. Galing ng Bohol si Nanay niya, yun ang sabi sa kanya. Hindi alam ni Nenet kung saan ang Bohol. Sabi niya, parte pa rin ng Pilipinas. Nakalakihan niyang may labas-masok na lalaki sa mga natirhan nila sa iskwater hanggang nang makabili ng munting dampa sa tambakan. Greyd wan lang siya. Wala nang lalaking lumapit sa nanay niya. Kailangan na niyang maghanap ng pambili ng pagkain at gamot ng nanay niya. Nang lumalala ang kanyang nanay, panahong nakilala niya sina Dyong. Sa kalsada na rin siya tumira. Ayaw na siyang patulugin ng nanay niya sa dampa. Baka raw mahawa siya. Maski ano'ng gawin niya, Hindi niya kayang bilhin ang mga gamot.Hindi na rin nanghingi ng gamot ang nanay niya. Solben na lang at siopao.Kwento ka nga, Doy. Magaling kang magkwento, e. Sabi ni Nenet. Magkukuwento siya basta si Nenet.Kwento yun ng nanay niya, sabi niya, paborito niyang kwento. Ngayon lang niya ikukuwento kay Nenet, kasama na rina sina Dyong at Toto dahil naroroon sila. Kwentong piritil daw, sinauna. Kwento ni Huse Lisar.Anong Huse Lisa? Huse Risal!Hagalpakan ng tawa sina Dyong at Toto. Utal, gago! Gusto niyang ma-bad trip per magkukwento siya kay Nenet. At saka maliit siya, e, Hindi niya kaya ang dalawa.Yun daw kasing gamu-gamo, matigas ang ulo, yung anak, ha, Hindi yung ina. Mag-ina, e. Sabi ng ina, mainit yang apoy ng ilaw na de gas kaya huwag kang maglaro sa malapit na malapit dahil malapit ang aksidente dun. E, ito kasing anak, matigas ang ulo. Isang araw, naglikot siya, Hindi sa ilaw kundi dun sa tenga ni Huse…Risal, gago!Tapos, sabi ni Nenet.Di napaigtad si Huse…Risal, gago!Tapos…Natabig ni kuwan yung ilawang de gas at lumiyab yung mesa. E, sa ilalim ng mea nakatira ang mag-inang gamu-gamo. Nasunog sila. A, Hindi yung anak lang pala ang nasunog muna dahil naghahanap ng pagkain ang ina. Umiyak yung nanay nang malaman ang nangyari sa anak. Tapos, nagpakamatay siya.Maiiyak si Nenet.O, pinagtripan mo na naman iyong kuwento. Hindi naman nakakaiyak, e, kuwento ng katangahan iyon, e.Ilang elarti na ang dumaan.Wow, halos panabay nilang nauusal kapag may na daraan. Natatahimik sila, ninanamnam ang sawns, ang korol.Dyong, sumakay tayo ng elarti bukas, lambing ni Nenet.Teka… sige.Sama kami.Oo. Pag may nakuha si Nenet mamaya kay Mister Pol Hanikom. Bibili tayo ng tig-iisang teysert para Hindi tayo nakakahiya.Bukas na lang tayo pumunta kay Mister…Ngayon na. Usapan, e.Mahapdi, e…Singhot ka nang todo para hay na hay ka, mawawala 'yan. Basta bukas, sasakay tayong lahat sa elarti.Naalala ni Dodoy yung sinabi ni Dong, yung pagsunog ng bilding.Oo, kasi ayaw n'yong maniwala. Akala ko kasi noon, mamamatay na si Nenet. Ang ginawa ko, humingi ako ng gas kay Nenet, di ba marami siyang das na panlinis ng tumitigas na solbent? Yun, sabi ko para sa ilaw natin. Nakikita n'yo yung istasyon dun ng elarti? Dun, sumingit ako noong malapit nang magsara. Nagtago ako. Tapos, nung wala nang elarti, binaybay ko yung tabi ng riles. Pagtapat ko diya sa terd plor, binato ko yung salamin ng bintana. Dun ko ipinasok yung sinindihan kong basahan na babad sa gas. Huwag n'yong ikukuwento sa iba, ha?Oo.Dumalang ang elarti.Magbihis na tayo, Net.Atubili si Nenet, nakatingin kina Dodoy at Toto.Halika na, magagalit si Mister Pol Hanikom, e.Atubiling tatayo si Nenet, inaalalayan ni Dyong.Kaya mo ba, Net, Hindi na ba masakit ang ulo mo?Kaya niya.Doy, huwag ka nang malulungkot, ha? Bobolahin ko si Mister Pol Hanikom para may teysert tayo bukas, tapos sasakay tayo ng elarti at saka kakain tayo ng masasarap. Kumain ka na rin kasi…Tatango si Dodoy. Umiika si Nenet. Parang gusto niyang pigilan kaya lang baka magalit si Dyong. At saka gusto niya sanang sabihin kay Nenet na Hindi naman siya nalulungkot. Dapat nga, magluwag ang kalooban niya dahil lipas na ang paghihirap ng nanay niya. Mas gusto lang sana siyang ikuwento pa kay Nenet…Hindi niya alam kung matatanggap ni Nenet. Baka magalit. A, kay Toto na lang muna. Kay Toto na lang…Matapos bihisan ni Dyong si Nenet at magbihis din siya, lumakad na sila.Pilit na inaaninag ni Dodoy si Nenet habanag paalis na sila ni Dyong hanggang sa nawala na ang gma ito sa may hagdan. Alam niyang ayaw ni Nenet na pumunta kay Mister… Hindi niya mabigkas yung pangalan. Ayaw ni Nenet. Dati, gustung-gusto nito, pero matapos ang unang parada kagabi, narinig niyang nagreklamo si Nenet kay Dyong… Hindi naman pala mabait ang parener.Masasanay ka rin, sabi ni Dyong. Noong una nga, akala natin Hindi natin kayang humiga sa kalsada na bilad maghapon, nauulanan pa nga tayo pero nakaya natin. Kaya.Tuloy ang dyaming Nina Dodoy at Toto.Ikaw, To, asan ang nanay at tatay mo?Ako… sabihin ko na sa 'yo ang totoo, Doy, wala rin akong tatay, puta rin ang nanay ko. Pero tumigil na.Asan na siya?Hindi ko alam. Iniwan niya ako, e. Sabi niya babalik siya. Hintay ako nang hintay dunsa tinitirhan namin dati sa Baclaran, pero Hindi na siya bumalik. Putang-ina niya, galit ako sa kanya. Ikaw, Doy, Hindi ka ba galit sa nanay mo?Noon. Ayoko lang yung mga laalaking panay ang pasok sa bahay pag gabi. Ginagalaw nila si Nanay tapos sinisia ako pagtumitingin ako sa ginagawa nila. Kunwari tulog akong lagi pag may lalaki sa bahay. Kawawa si Nanay…Tutulo ang luha ni Dodoy. Ngayon lang siya umiyak, ngayong pasiyam. Maiiyak din si Toto.Galit ako sa nanay ko… pero mahal ko din naman siya kahit na iniwan niya ako…Madalang na madalang na ang elarti. Kargadong-kargado na sina Dodoy at Toto. Panay pa rin ang singhot nila ng solben. Banat hanggang sa kaya.To, naniniwala ka ba kay Dyong na siya ang sumunog sa bilding na 'to?Maniniwala ka rin ba na sinunog ko ang nanay ko?Ano?Sinunog ko si Nanay, To… sinunog ko siya…Umiiling si Toto. Hindi mo yun magagawa sa nanay mo. Nanay mo yun, e. Hindi ako maniniwala!Sinunog ko siya, To… sinunong ko yung bahay namin… dinurog ko muna siya ng solben, durog na durog… tapos, nung hay na hay na siya, binuhusan ko yung bahay ng gas… kay Nenet ko rin hiningi yung gas…Putang-ina…Kaya ako Hindi makatulog, To… Hindi ako makakain… Hindi ko malimutan yung sigaw ni Nanay, saka yung amoy ng nasusunog niyang laman… ginawa ko yun kasi awang-awa na ako sa kanya… tuwing uubo siya, may dugo… yung katawan niya, puro nana at butas… nilalanga siya… pag gabi, kinakain siya ng mga daga… putsa… putsa talaga…Yuyugyog ang buong katawan ni Dodoy sa kanyang paghagulgol.Mapapaatras si Toto. Magsusuka nang magsusuka, lalayo.Samahan mo akom To. Huwag mo akong iwan dito…Ayoko na! Bad trip ka! Putang-ina! Tatakbo si Toto, lalamunin ng dilim.Totodohin ni Dodoy ang pagsinghot sa solben, parang mauubusan, parang hinahabol, kailangan niyang mapuno, mawala para Hindi mahabol ng amoy ng nasusunog na laman, ng nakalulunos na sigaw.Kaginsa-ginsa'y may naulinigan siyang tunog, parang malayong sigaw? Hindi, sawns! Sawns nga! Hayun, tanaw niya ang papalapit na elarti. Andaming korol.Tatayo si Dodoy, hahakbang sa hanggahan ng palapag. Sasakay ako sa elarti, mauuna ako sa kanila… Hindi nila ako mahahabol. Guguhit ang ngiti sa kanyang mukha.Bago tumapat sa gusali ang rumaragasang dambuhalang uod ay lumipad na si Dodoy… sa magpakailanman.Wow.Postcript:Si Nenet, namatay sa impeksyon ng kanyang maselang parte.Si Toto, nasa sentro ng rehabilitasyon para sa mga adik.Si Dyong, inampon, sabi'y inasawa ni Mister Paul Honeycombe. Nasa Ostralya na sila.
Lupain ng taglamig ni Rogelio?
Ang "Lupain ng Taglamig ni Rogelio" ay isang maikling kwento ni Rogelio Sikat na nagsasalaysay tungkol sa isang magsasaka na naghahanap ng mas magandang buhay sa kabundukan. Ito ay tungkol sa pakikibaka ng tao sa kalikasan at ang kanyang pakikisalamuha sa kapwa at kalikasan.
